IPv6 VeriTeknikVeri Teknik Genel Müdürü Cem Karaca, internetteki mevcut adresleme sistemi IPv4′ün yerini alacak olan IPv6 hakkındaki soruları TeknoKulis için yanıtladı. Makalenin orjinalini Teknokulis’te okuyabilirsiniz.

IP adresi nedir?

Kısaca IP adresi olarak adlandırılan İnternet Protokol adresi, cihazların (bilgisayar, yazıcı vb.) birbirleriyle bir ağ üzerinden haberleşebilmek için kullandıkları etikettir. Başka bir bilgisayar ile iletişim kuracak olan bilgisayarımız, paket gönderimi yapabilmek için IP adresine ihtiyaç duyar. Bu yüzden yerel ağımızdaki ve internetteki bütün bilgisayarlar bir IP adresine sahiptir.

Dünya’da IP Adresleri kimin tarafından dağıtılıyor?

IP adresleri “Internet Assigned Numbers Authority (IANA)” tarafından dağıtılmaktadır. 1988′de kurulmasına rağmen aslında ICANN olarak kısaltılan “Internet Corporation for Assigned Names and Numbers” kurumunun bir parçasıdır.

IANA, internetteki 4.29 milyar IP adresinin dağıtımından sorumlu. IANA bu IP adreslerini 5 farklı Bölgesel Internet Tescilcisine (Regional Internet Registry – RIR) dağıtmakta. Söz konusu RIR’ler de bu IP adreslerini Internet servis sağlayıcılarına (ISP) dağıtmaktadır.

Türkiye 5 RIR arasından RIPE NCC (Réseaux IP Européens Network Coordination Centre) sınırlarına dahildir.

IPv6 nedir?

IPv6, günümüzde kullanılan IP adresleme protokolü olan IPv4′ün yerine getirilen protokoldür. IPv4′te yaşanan sıkıntıların büyük çoğunluğuna çözüm olarak sunulmuştur. 128 bitlik adreslerden oluşur ve IPv4′ün aksine gösteriminde sadece rakamlar kullanılmaz, aynı zamanda harfler kullanılır.

IPv4 neden terk edilecek?

IPv4′ün en büyük problemi adresleri 32 bit ile tanımladığından, olası adres sayısındaki yetersizliktir. IPv4 kullanılmaya başlandığında bu kadar yaygın bir kullanım için tasarlanmamıştı. Aslında ARPA’da bir test amaçlı tasarlanan protokolde uzun süre kaç bitlik adresleme kullanılacağı tartışılmış, ancak bir test için 32 bit’in yeterli olacağı, nihayetinde ABD Savunma Bakanlığı’nın testi birkaç milyar cihaz üzerinde yapmasının olası olmadığı düşünülmüştü. Ancak protokol ellerinde olmadan test olmaktan çıktı ve bir anda kullanılmaya başlandı. Durum böyle olunca IP adresleri uzun vadede yetersiz olmaya başladı. Buna geçici çözüm olarak NAT (Network Address Translation – Ağ Adresi Dönüştürme) yöntemi başarıyla kullanıldı fakat bu çözümün geçici olduğu başından beri biliniyordu. Nihayetinde IETF (Internet Engineering Task Force – İnternet Mühendisliği Görev Gücü) IPv4′ün bu problemini giderecek bir protokol arayışına girdi, pek çok tekliften IPv6 en uygunu görüldü ve sistemler bu protokolde çalışacak biçime geliştirilmeye başlandı. Bugün, öngörüldüğü üzere IPv4 adreslerinin sayısı tükenmeye çok yakın durumda ve acilen IPv6′ya geçilmesi gerektiği için Dünya IPv6 günü gibi kampanyalarla süreç hızlandırılmaya, insanlar bilinçlendirilmeye çalışılıyor.

IPv6 ne zaman devreye alınacak ve devreye alınınca IPv4 adresler devre dışı mı kalacak?

IPv6′nın devreye alınacağı net bir zaman yok, aslında pek çok servis için şu anda devrede, sadece yaygın değil. IPv4′ten IPv6′ya bu geçiş yavaş yavaş başladı ve özellikle İnternet Servis Sağlayıcıların IP adres sayılarındaki azalmayla birlikte bu geçişte hızlanmak zorunda kalacaklar. Bu da doğal olarak süreci hızlandıracak. Ancak kimse IPv4′ün devre dışı kalacağını söylemiyor, bütün IPv4 adresleri dolunca bile, adreslemenin olduğu gibi kalarak çalışmaya devam etmesi öngörülüyor.

IPv6′in kapasitesi tahmini olarak ne kadar yetecek?

IPv6 ile 2¹²⁸ adres (yaklaşık 3,4 x 10³⁸, yani 340 trilyon x trilyon x trilyon kadar) mümkün olacak. Bu, IPv4 ile olanının (2³² = 4.294.967.296) çok çok üzerinde. Bu kadar çok sayıdaki IP’nin tükenmesinin mümkün olmadığı düşünülüyor, bu bakımdan IPv6 standardı oluşturulurken teknolojinin ilerlediği doğrultu göz önüne alınarak bu kadar geniş bir tanımlama yapılmış. IPv6 ile birlikte bilgisayarlar, cep telefonları, tabletler gibi cihazların yanı sıra ev eşyaları ve hatta arabaların bile adresleme ihtiyacının giderileceği düşünülüyor. Bir kıyaslama bakımından, dünya üzerinde 7 milyar insan yaşadığı varsayılırsa, IPv6 ile her kişi başına yaklaşık 4,8 x 10²⁸ adres denk gelmektedir.

Sadece yazılım güncelleme ile IPv6′e geçmek mümkün mü? Şirketler ve Kurumlar neler yapmalı?

Sadece yazılım güncellemeleri IPv6 geçişi için yeterli olacaktır. Bugün kullanılan bütün işletim sistemleri (MS Windows, Mac OS, Linux vb.) IPv6 hazır durumdadırlar ancak bu platformlarda geliştirilen yazılımların tamamının hazır oluğu söylenemez. Şu anda işletim sistemleri, her iki protokolü aynı anda destekleyebilecek durumda olduğundan, sistemde IPv4 devre dışı bırakılmadığı sürece eski yazılımlar da çalışmaya devam edebilir. Bu süreçte şirket ve kurumların bilişim bölümlerinde çalışanlara iş düşmektedir. Özellikle güncelleme ve yeni sistem/ağ kurulumlarında IPv6′i dikkate alarak hareket etmeleri gerekmektedir. Kesinlikle IPv4 desteklerini bir anda durdurmamalılar zira IPv4 bir anda bitmeyecek, geçiş süreci aşamalı olacak ve hiçbir zaman bir bitiş tarihi telaffuz edilmeyecek. Ayrıca yerel ağlarında kullandıkları aletlerin (örneğin yazıcılar) eski olmasından kaynaklı asla IPv6 desteği vermemeleri olasılığını göz önünde bulundurmalılar. Bunun haricinde özellikle IPv6 taşınma süreçlerinde ağın neresinden başlamaları gerektiğini iyi kestirmeliler. Örneğin web servislerinin çalıştığı sunucuları taşımadan önce güvenlik duvarlarının IPv6 uyumunu test etmeleri, eğer mevcut güvenlik duvarları IPv6 desteklemiyorsa farklı bir çözüme gitmeleri gerekebilir. Bu konuda doğru stratejiyi izleyip gerekirse teknik elemanlarının konu hakkında eğitilmesi hem geçiş sürecini hızlandıracak, hem de bu süreçte kurum ve çalışanlarının aksamalardan etkilenmemesini sağlayacaktır.

IPv6 için hazır olup olmadığımızı nasıl kontrol edebiliriz?

Kullandığınız işletim sistemi, internet hizmetinizi satın aldığınız servis sağlayıcı ve ayarlarınızın IPv6 için hazır olup olmadığını test edebilmek için www.ip6tools.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Leave a Reply

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir